AYYILDIZ VE GÜNEŞ
Türk-Japon Diplomatik İlişkilerinin Yüzyılı Sergisi
SUNUŞ
Türk-Japon ilişkilerinin geliştirilmesinde öncü isimlerden biri olan merhum Başbakan Şinzo Abe (1954-2022), tarihinde, Türkiye’ye yaptığı ziyaretlerden birinde, iki ülke arasındaki dostluğa
romantik bir bakış açısıyla bakarak şu veciz sözleri söylemiştir:
“İki ülkenin bayraklarına bakın.
Japonya için güneşi, Türkiye için ayı ve yıldızı göreceksiniz.
Ve bir günü düşünün, Ay – Yıldız ve Güneşi…
Gün, onlarsız tamamlanabilir mi?
İşte bu nedenle, iki ülkenin birbirine ihtiyacı vardır
ve bu birlikten büyük sonuçlar mutlaka doğacaktır…”
Şinzo Abe (3 Mayıs 2013, Ankara)
Bu sergi projesine onun bu unutulmaz sözleri ilham kaynağı oldu.
İkili ilişkilerin tarihi; geç Osmanlı, erken Meiji dönemlerine kadar uzanır. Ertuğrul Fırkateyni’nin Japonya’ya, Kongō ve Hiei’nin ise Türkiye’ye yolculuğunun hikayeleri ya da Yamada Tarajirō, Abdürreşid İbrahim gibi şahsiyetlerin faaliyetleri iyi bilinmektedir. Bu sergi ise bu arka plan üzerine inşa edilerek, 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla başlayan yüzyıllık döneme odaklanıyor.
Heimei Maru Vakası’nda Türk askerlerinin vatanlarına getirilmesi, genç Türkiye Cumhuriyeti’ne yapılan ilk Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı (FDI) olan ve Atatürk ile Ōtani Kōzui’yi buluşturan Ankara Gazi Çiftliği yatırımı, İran-Irak savaşı sırasında Japon vatandaşlarının Tahran’dan tahliye edilmesi, Kaman-Kalehöyük’te Anadolu arkeolojisine yapılan katkılar, Kashiwazaki’de bir Türk Kültür Köyü kurulması, Kushimoto’da Ertuğrul batığına yönelik yapılan sualtı arkeolojik araştırmaları, Tokyo Camii’nin yenilenmesi ve bunun gibi birçok faaliyet iki toplumu birbirine yaklaştırmış, vefâ ve yardımlaşma temelinde güçlü bağlar geliştirmesine vesile olmuştur.
Sergi, ikili ilişkilerde meydana gelen önemli olayları, katkıda bulunmuş kişileri ve kilometre taşlarını “Ayyıldız ve Güneş” adında tek bir gün yayınlanan hayali bir gazetenin haberleri olarak özetliyor.
100 yıllık bir dostluğun hafızasını geleceğin tarihçilerinin dikkatine sunuyoruz…
Dr. Erdal Küçükyalçın
Küratör